හරි වහර

වැරැදි වහර කිහිපයක් විමසා බලමින් ඒවායේ හරි වහර මතු කැරගනිමු.

1. අටලොස් – බොහෝ වියතුන් ගේ ලිපිවල ද මේ වදන මෙ සේ යෙදෙනු දක්නා ලැබෙයි. මෙහි යෙදිය යුත්තේ ‘ළො’ යනු යි. එ විට නිවැරැදි යෙදුම ‘අටළොස්’ වෙයි. මේ හා අනුරූප වැ පාලියේ යෙදෙනුයේ ‘අට්ඨාරස’ යන වදන යි. සංස්කෘතයේ වනාහි ‘අෂ්ටාදශ’ යනු යෙදේ. පාලි – සංස්කෘත භාෂාගත වචනයෙක යෙදෙන ර, ද ආදිය, ඒ හා අනුරූප සිංහල වචනයෙහි බොහෝ විට ‘ළ’ යනු වැ යෙදේ. එ හෙයින් ඒ අනුව බැලුව ද ‘අටළොස්’ යන්න ම නිවැරැදි වේ. සප්තදශ (සං.) – සත්තරස (පා.) – සතළොස් (සිංහල), ත්‍රයෝදශ (සං.) – තේරස (පා.) – තෙළෙස් (සිංහල) ආදිය මේ හා සම කැර බැලීම මැනැවි.

2. අඩාල – මෙය බෙහෙවින් වරදවා යොදන වදනෙකි. හරි යෙදුම ‘අඩාළ’ වේ. අඩක් (කොටසක්) කරන ලද (අඩ කළ) යනු මෙහි මුල් අරුත යි. එහෙත් වත්මන් වහරෙහි ‘වැඩේ අඩාළ වුණා’ වැනි තන්හි නැවැතීම් අරුතින් ද මේ වදන යෙදෙනු පෙනේ. අඩක් කිරීමෙන් පසු නැවැතුණා යන අරුත ද ගත හැකි බැවින් එ සේ යෙදීම වරදක් ලෙස දැකිය හැකි නො වේ.

3. අන්වීක්ෂය – විද්‍යාව පිළිබඳ ලේඛනවල බෙහෙවින් මේ වැරැදි වදන යෙදේ. නිවැරැදි වනුයේ ‘අණ්වීක්ෂය’ යනු යි. මෙය නිපැදෙනුයේ (සංස්කෘතයෙහි) අණු + ඊක්ෂ යන දෙකෙහි සන්ධියෙනි. ‘අණු’ නම් ඉතා ම කුඩා කොටස් ය. ඊක්ෂ’ නම් බැලීම යි. ‘උ’ ලෝපයෙන් ද ‘ව්’ ආගමයෙන් ද අණු + ඊක්ෂ > අණ්වීක්ෂ වේ. අන්වීක්ෂ යැ යි ලියුව හොත් අරුත වනුයේ (අනු + ඊක්ෂ) අනුව බැලීම වේ. මේ Microscope යන ඉංගිරිසි වදන සඳහා තනන ලද පාරිභාෂික වචනයෙකි. ‘අණුදක්නය’ යනු හෙළ බසට වඩාත් ගැළැපෙන වදන යි.

4. අතුල – මෙහි අරුත ‘අසමාන’ යන්න යි. අතුරන ලද යන අරුත දෙන්නට නම් ‘අතුළ’ යන්න යෙදිය යුතු වේ. එ හෙයින් ‘වැලි අතුල මළුව’ වැනි යෙදුම් නිවැරැදි නො වේ.

5. අතල – ‘අතුරන ලද’ යන අරුතින් ඇතැම්හු මෙය යොදති. ‘අතුළ’ යනු මෙන් ම මෙය ද ඒ අරුතින් ‘අතළ’ විය යුතු යි. මෙහි තව ද අරුතක් වෙයි. එ නම් ‘කෙණ්ඩිය’ යන්න යි. පැන් අතළ යනු ම එ හෙයින් නිවැරැදි වදන වේ.

6. ඇතුලු – නොයෙක් වියතුන් විසින් බොහෝ වර මෙහි වරද පෙන්වා දී ඇති නමුදු තව මත් බෙහෙවින් වරදවා යෙදෙන වදනෙකි. දිගු කලක් මුළුල්ලේ වහරෙහි පැවැතුණු මේ වදන දැන් අන්ත්‍ය ස්වරය (වදනෙහි අග යෙදෙන ‘උ’ ස්වරය) ලොප් කොට ‘ඇතුල්’ යන රූපයෙන් ද යෙදේ. ‘ඇතුල්කෝට්ටේ’ ‘ඇතුල්පත්’ වැනි වදන් දැන් වහරට කා වැදී ඇත්තේ ය. කෙසේ වුවත් මෙහි නිවැරැදි යෙදුම ‘ඇතුළු’ යන්න යි. සංස්කෘතයෙහි අන්තඃ > අන්තර යන්නෙහි අරුත ලැබෙන්නේ ඇතුළු යන්නෙනි.

7. ඇතුළාන්තය – ඇතැම් විට වඩාත් වරදවා ‘ඇතුලාන්තය’ යනුවෙන් ද ලියැවෙන මෙය ඉතා මෑතෙක දී සිංහල වහරට එකතු වූ වදනක් ලෙස සැලැකිය හැකි යි. ‘ඇතුළු’ යන සිංහල වදන හා ‘අන්ත’ යන (පාලි – සංස්කෘත දෙක්හි ම යෙදෙන) වදන සන්ධි කිරීම නො ගැළැපේ. ඇතැමුන් මෙය ඇතුළේත් ඇතුළ යන අරුතින් යොදන නමුදු එ බඳු අරුතක් මෙයින් නො ලැබේ. සංස්කෘතයෙහි අන්තඃ, පාලියෙහි අන්තො යනු ඇතුළු අරුතින් යෙදුණ ද සිංහලයෙහි ‘අන්ත’ යන්නෙන් ලැබෙනුයේ ‘කෙළවර’ යන අරුත යි. එ හෙයින් ඇතුළාන්තය යන්නෙන් ගත හැක්කේ ඇතුළු කෙළවර යන අරුත ම ය.

silumina.lk